Breedtesport

In dit laatste artikel van de vierdelige serie over de pedagogische opdracht van een jeugdtrainer, zoomt sportpedagoog Bart Schmeits in op autonomie. Centraal in deze reeks staat het in 2002 gepubliceerde gedachtegoed van Deci en Ryan, de Self Determination Theory (SDT). In het Nederlands bekend als de zelfdeterminatietheorie. Deze theorie gaat ervanuit dat ieder mens van nature drie psychologische basisbehoeften heeft: competentie, relatie en autonomie. Bart Schmeits voorziet in deze reeks korte artikelen alle welwillende en goedbedoelende vrijwilligers van achtergrondinformatie en concrete tips, opdat iedereen zijn of haar rol zo goed mogelijk kan vervullen. Ook in de ogen van de sporters!

Een sporter moet het gevoel hebben erbij te (kunnen) horen en welkom te zijn. Hiervoor zijn veiligheid en sociale steun van essentieel belang. Daarbij gaat het dus niet alleen om de relatie tussen de trainer-coach en de sporter, maar juist ook om de relatie tussen de verschillende sporters in de groep. Als trainer-coach heb je middels het opleggen van regels aan … en het maken van afspraken met je trainingsgroep een middel in handen om al deze relaties op een positieve manier te beïnvloeden.

De mate waarin je als trainer-coach in staat bent om de basisbehoeften van je sporters te vervullen, heeft invloed op het gedrag dat jouw sporters vertonen. Als je dat als trainer goed doet, is de kans op gewenst (positief) gedrag een stuk groter. Het tegenovergestelde geldt ook. Wanneer je dat als trainer niet voor elkaar krijgt vergroot dat de kans op ongewenst (negatief) gedrag. In deze vierdelige serie van sportpedagoog Bart Schmeits staat het gedachtengoed van de zelfdeterminatietheorie centraal. Deze theorie gaat ervanuit dat ieder mens van nature drie psychologische basisbehoeften heeft: competentie, relatie en autonomie. In deze reeks korte artikelen voorziet Bart Schmeits al die welwillende en goedbedoelende vrijwilligers van achtergrondinformatie en concrete tips, opdat iedereen zijn of haar rol zo goed mogelijk kan vervullen. Ook in de ogen van de sporters!

Iedere trainer-coach die werkt met sporters in de leeftijd van het basis- of voortgezet onderwijs krijgt van zijn sporters een rol als opvoeder toebedeeld. Dat doen de sporters niet bewust, en voor de trainer is die rol ook niet te weigeren. Specifiek over dat onderwerp heeft sportpedagoog Bart Schmeits een serie korte artikelen geschreven, waarin hij al die welwillende en goedbedoelende vrijwilligers voorziet van achtergrondinformatie en concrete tips, opdat iedereen zijn of haar rol zo goed mogelijk kan vervullen. Ook in de ogen van de sporters!

In september 2023 start weer de tweejarige associate degree deeltijdopleiding: de Ad Sport, uitstroomprofiel Topsport- en Talentcoach. Het is de ideale stap voor (ex-) topsporters die trainer-coach willen worden en voor getalenteerde coaches bij bonden en verenigingen die zich in twee jaar willen ontwikkelen tot trainer-coach op het hoogste (top)sportniveau.

Dominique Danton (66) uit Leiden en Jacqueline van der Bas (66) uit Alphen aan de Rijn zijn twee enthousiaste OldStars-trainers. Aan de hand van de methode van het Athletic Skills Model (ASM) richten ze hun lessen in en zien ze ouderen met sprongen vooruit gaan. “Een vrouw van 82 zonder voetbalachtergrond kan nu een bal met zowel links als rechts aannemen, wegdraaien en passen. Dat is toch geweldig?”

Op het gebied van de begeleiding en ontwikkeling van jonge sporters wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. De motorische ontwikkeling van kinderen, vroeg of laat specialiseren, talentonwikkeling en het geboortemaandeffect zijn onderwerpen waar sportonderzoekers zich al langer over buigen. Dat ook trainer/coaches deze ontwikkelingen voor jeugdsporters op de voet volgen, bleek dinsdag eens te meer bij het Jaarcongres Wetenschap voor de Sportpraktijk van NLcoach en Topsport Topics. Ruim honderd trainer/coaches en andere sport/zorgprofessionals gingen naar huis met nieuwe toepasbare kennis en de bevestiging dat zij een cruciale rol spelen bij de ontwikkeling van jonge sporters.

Voor een veilig sportklimaat zonder grensoverschrijdend gedrag is minstens zestien miljoen euro per jaar nodig. Met dat bedrag kan de georganiseerde sport in ons land de basismaatregelen nemen op het gebied van preventie, educatie en handhaving om excessen te voorkomen. Om optimale integriteitsmaatregelen in te voeren, zowel op verenigingsniveau als in de topsport, is structureel ruim het dubbele nodig. Dat blijkt uit onderzoek van bureau Berenschot in opdracht van NOC*NSF.

Op maandag 8 november is het Centrum Veilig Sport Nederland gestart met de VOG inspiratiecampagne 'Heb jij 'm al?'. Met deze campagne worden sportclubs gewezen op de gratis VOG regeling voor vrijwilligers. Het doel van de campagne is het verhogen van de sociale veiligheid op sportclubs.

Mensen gaan om verschillende redenen sporten. Voor de sociale contacten, om grenzen te verleggen, om gewicht kwijt te raken, om te wedijveren met anderen, om…. De belangrijkste reden om te blíjven sporten is echter voor iedereen hetzelfde: plezier. Om plezier te beleven moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Een daarvan is dat de activiteit moet passen bij de sporter. Hoe doe je dat als je werkt met (kleine) kinderen en pubers?