Perfectionisme bij sporters

Kans of bedreiging?

Een veelvoorkomend kenmerk van (top)sporters is dat ze perfectionistisch zijn. Dit kan helpend zijn in hun carrière om de absolute top te bereiken, omdat ze bereid zijn vol voor hun sport te gaan en er alles voor te doen en te laten. Zo zullen ze net dat stapje extra zetten in trainingen om zich zo goed mogelijk te kunnen ontwikkelen en zich ultiem voor te bereiden op wedstrijden.

Perfectionisme kan echter ook een gevaar vormen voor een sporter, als dit gepaard gaat met het stellen van extreem hoge eisen aan zichzelf (en hun omgeving). Het streven naar perfectie kan zo zijn tol gaan eisen met alle gevolgen van dien; zelfs tot überhaupt niet meer kunnen sporten aan toe. Perfectionisten stellen enorme hoge eisen aan zichzelf en leggen zich veel druk op, in combinatie met het vaak bezorgd zijn om fouten te maken. Deze sporters proberen voortdurend perfect te zijn en ze vermijden taken waarbij dat niet lukt.

Als coach kun je een belangrijke rol spelen in het herkennen van perfectionisme bij je sporters én alert zijn op de extreme vormen ervan. Hieronder een aantal signalen bij je sporters waarop je kunt letten:

  • Voortdurend streven naar perfect zijn en nooit tevredenheid behalen
  • Moeite met het maken van keuzes en het nemen van beslissingen
  • Continue op zoek zijn naar bevestiging bij teamgenoten of bij jou als coach
  • Een mogelijk te moeilijke of nieuwe opdracht vermijden (kans van slagen in hun ogen te klein is en ze vrezen te gaan falen)
  • Steeds een stapje verder willen gaan en door blijven trainen; niet weten wanneer te stoppen
  • Onzekerheid (heb ik de oefening wel perfect uitgevoerd, wat had ik beter kunnen doen?)

Daarnaast komen bij perfectionisten vaak de volgende zelfkritische gedachten voor:

  • Meteen van het ergste uit gaan
  • Zwart- wit denken (het is goed OF fout)
  • De mening van anderen zelf al invullen
  • Andere eisen stellen aan anderen dan aan zichzelf
  • Negatief labelen


Merk je bovenstaande signalen op bij één van je sporters en ben je bang dat dit wel eens een negatieve impact op hem / haar of hun sport kan hebben? Ga dan met diegene in gesprek en bedenk samen hoe hier een positieve wending aan te geven.

Mocht je hier niet alleen uitkomen, vraag dan de hulp van een sportpsycholoog van de VSPN. Zij kunnen je sporter goed begeleiden en op een positieve manier leren omgaan met dit perfectionisme.