Artikelen

De zomerperiode is nog in volle gang en wellicht staan de werkgerelateerde zaken op een wat lager pitje. NLCOACH zit ondertussen niet stil en heeft voor komend najaar weer een aantal interessante events op de kalender gezet. Pak de agenda er maar bij.

Als je bovenstaande titel leest, denk je waarschijnlijk; dit is te mooi om waar te zijn. Dit is begrijpelijk, want de meeste modellen vertellen je exact hoe je iets moet doen. Terwijl iedere sporter en iedere situatie uniek is. De oplossing die bij de ontwikkeling van het trechtermodel gevonden is, is het geven van handvaten. Handvaten die altijd hetzelfde zijn, maar iedere keer tot een op maat gemaakte oplossing komen voor jouw probleem.

De ene sporter luistert naar muziek, de andere loopt grappend en grollend door het warming-up terrein. Niet elke sporter bereidt zich op dezelfde manier voor op een competitie. Waar de ene sporter vlak voor een groot moment nog grapjes loopt te maken, zit de ander al lang en breed in een focus-bubbel. Het is verleidelijk om te denken dat de ene aanpak beter is dan de andere, maar vaak werkt een individuele aanpak het beste.

Het is een erkenning voor het coachvak. Want dat is het coachen, een echt vak, zo heeft nu ook de overheid – met erkenning van een tweejarige hbo-opleiding – ingezien. Wie dat wil, kan nu een studie volgen die je vormt tot Topsport- en Talentcoach.

In dit laatste artikel van de vierdelige serie over de pedagogische opdracht van een jeugdtrainer, zoomt sportpedagoog Bart Schmeits in op autonomie. Centraal in deze reeks staat het in 2002 gepubliceerde gedachtegoed van Deci en Ryan, de Self Determination Theory (SDT). In het Nederlands bekend als de zelfdeterminatietheorie. Deze theorie gaat ervanuit dat ieder mens van nature drie psychologische basisbehoeften heeft: competentie, relatie en autonomie. Bart Schmeits voorziet in deze reeks korte artikelen alle welwillende en goedbedoelende vrijwilligers van achtergrondinformatie en concrete tips, opdat iedereen zijn of haar rol zo goed mogelijk kan vervullen. Ook in de ogen van de sporters!

Een sporter moet het gevoel hebben erbij te (kunnen) horen en welkom te zijn. Hiervoor zijn veiligheid en sociale steun van essentieel belang. Daarbij gaat het dus niet alleen om de relatie tussen de trainer-coach en de sporter, maar juist ook om de relatie tussen de verschillende sporters in de groep. Als trainer-coach heb je middels het opleggen van regels aan … en het maken van afspraken met je trainingsgroep een middel in handen om al deze relaties op een positieve manier te beïnvloeden.

Onze verbeelding is een krachtig instrument om onze gedachten, gevoelens en gedrag te beïnvloeden. Stel je maar eens voor: het is half zes in de ochtend, en je wekker gaat af. Gisteravond heb je besloten om vanochtend een rondje hard te lopen. Hoeveel makkelijker is het om uit bed te komen als je denkt aan de frisse ochtendzon op je gezicht, in plaats van aan hoe moe en bezweet je je halverwege het rondje zult voelen? Je verbeelding, de manier waarop je in je hoofd aan een taak, situatie of toekomst denkt, heeft een enorme impact op je zelfvertrouwen, energie en emoties. Hoe kan je de kracht van de verbeelding van jouw sporters maximaal inzetten?

De mate waarin je als trainer-coach in staat bent om de basisbehoeften van je sporters te vervullen, heeft invloed op het gedrag dat jouw sporters vertonen. Als je dat als trainer goed doet, is de kans op gewenst (positief) gedrag een stuk groter. Het tegenovergestelde geldt ook. Wanneer je dat als trainer niet voor elkaar krijgt vergroot dat de kans op ongewenst (negatief) gedrag. In deze vierdelige serie van sportpedagoog Bart Schmeits staat het gedachtengoed van de zelfdeterminatietheorie centraal. Deze theorie gaat ervanuit dat ieder mens van nature drie psychologische basisbehoeften heeft: competentie, relatie en autonomie. In deze reeks korte artikelen voorziet Bart Schmeits al die welwillende en goedbedoelende vrijwilligers van achtergrondinformatie en concrete tips, opdat iedereen zijn of haar rol zo goed mogelijk kan vervullen. Ook in de ogen van de sporters!

Mei en juni zijn de maanden waarin veel sportcompetities eindigen. En dan: voor je het weet breekt het nieuwe seizoen aan, met voor iedereen nieuwe kansen. Met frisse energie ga je aan de slag om er weer een mooi seizoen van te maken. Met zowel aandacht voor individuele ontwikkeling, als het trainen van het samenspel op het veld.

Iedere trainer-coach die werkt met sporters in de leeftijd van het basis- of voortgezet onderwijs krijgt van zijn sporters een rol als opvoeder toebedeeld. Dat doen de sporters niet bewust, en voor de trainer is die rol ook niet te weigeren. Specifiek over dat onderwerp heeft sportpedagoog Bart Schmeits een serie korte artikelen geschreven, waarin hij al die welwillende en goedbedoelende vrijwilligers voorziet van achtergrondinformatie en concrete tips, opdat iedereen zijn of haar rol zo goed mogelijk kan vervullen. Ook in de ogen van de sporters!

Als coach van jouw sporter ben je waarschijnlijk één van de personen in zijn of haar leven die hem of haar het meeste ziet. Je spendeert uren samen op het voetbalveld, in de sporthal of bijvoorbeeld op de atletiekbaan. In die uren heb je het wellicht niet alleen over de sport, tactiek of techniek, maar ook over persoonlijke zaken. Je sporter waardeert je mening over bepaalde zaken en het zal waarschijnlijk niet makkelijk zijn om de overweging te stoppen met topsport met je te delen. Maar als dit met je gedeeld is, hoe help je je sporter dan verder?

In januari 2022 kondigde Ranomi Kromowidjojo aan dat ze per direct een punt achter haar topsportcarrière zette. Haar laatste wedstrijd was een maand eerder het WK kortebaan in Abu Dhabi, waar ze nog twee keer wereldkampioen en in totaal zes medailles won. Het afgelopen jaar heeft de drievoudig olympisch kampioen zich op haar leven na topsport georiënteerd. In die zoektocht is zij nu toch weer bij het topzwemmen uitgekomen. De KNZB maakte eind april bekend dat Kromowidjojo jonge talentvolle zwemmers gaat begeleiden naar de top. Eerder kon NOC*NSF ook al een olympisch sporticoon verwelkomen: Ireen Wüst gaat haar topsportervaring inzetten bij TeamNL.

In september 2023 start weer de tweejarige associate degree deeltijdopleiding: de Ad Sport, uitstroomprofiel Topsport- en Talentcoach. Het is de ideale stap voor (ex-) topsporters die trainer-coach willen worden en voor getalenteerde coaches bij bonden en verenigingen die zich in twee jaar willen ontwikkelen tot trainer-coach op het hoogste (top)sportniveau.

Een gebrek aan plezier is één van de twee belangrijkste redenen dat kinderen en pubers stoppen met sporten. En dat terwijl iedere jeugdtrainer het beste voorheeft met zijn of haar sporters, een leven lang plezierig sporten en bewegen. Een deel van de verklaring ligt in het feit dat veel jeugdtrainers ofwel geen trainersdiploma hebben, ofwel alleen geschoold zijn in het aanbieden van sportspecifieke technische en tactische vaardigheden. Dat is begrijpelijk, maar ook een gemiste kans.

Per 1 juni start Jeroen Otter bij de NOC*NSF als de ‘coach van de coaches’. Shorttrackcoach Otter, die nu nog bij de KNSB in dienst is, volgt bij het High Performance Team van NOC*NSF Francesco Wessels op.

“Zwarte gaten ontstaan wanneer zeer zware sterren aan het einde van hun levensloop ineenstorten.” Als een topsporter stopt met zijn sportcarrière dan hebben we het vaak over een zwart gat. Natuurlijk hebben we het dan niet over het letterlijke zwarte gat wat in de astrofysica bedoeld wordt, maar er zijn zeker overeenkomsten te zien.