Contracten in coronatijd: “Onduidelijkheid is in een gesprek met de club vaak weg te nemen”

Oud-hockeyinternational Marc Delissen geeft coaches juridisch advies

“Praat met elkaar. Probeer er samen uit te komen. In alle redelijkheid.” Marc Delissen, advocaat en mediator, heeft een dringend advies aan alle coaches en clubs die in deze tijden niet precies weten wat ze nu aan elkaar hebben. Er is veel onduidelijkheid over contracten. De coronacrisis schept een nieuwe werkelijkheid. “Maar, daar ben ik van overtuigd, in negen van de tien gevallen komen ze er gezamenlijk echt wel uit.” En anders? Dan is Delissen natuurlijk altijd bereid juridisch advies te geven.

Hij zal niet direct aansturen op een proces. “Alle coaches zullen nu ook begrijpen dat het voor verenigingen een lastige tijd is. Je wilt ook niet bekend staan als die trainer die in deze tijd meteen een zaak aanspande. Maar clubs zullen ook moeten begrijpen dat er coaches zijn die hypotheekverplichtingen hebben, die een gezin thuis hebben zitten. Dus zeg ik: praat met elkaar, kom er samen uit. De vraag is namelijk ook hoe een rechter zal reageren. Die zal zich toch afvragen hoe hij om moet gaan met de situatie dat er helemaal geen training gegeven kan worden. Als een terrein vanwege overheidswege dichtgaat, voor wiens rekening is het afgelasten van een training dan?”

Marc Delissen wist als hockeyer een paar dingen zeker. In de maand mei, soms nog begin juni, eindigde de competitie. En daarna volgden belangrijke toernooien met het nationale team. Hij heeft dan ook te doen met al die sporters en coaches
die geen flauw idee hebben wanneer hun seizoen wordt herstart. Als het daar überhaupt van komt. “Hoe nu verder? Ik weet het ook nog even niet. Het is een onvoorspelbare tijd.”

Vandaag de dag, als partner van het advocatenkantoor Delissen Martens, heeft Delissen echter meer stevige grond onder de voeten. Hij bedrijft nu topsport in de advocatuur. Dat werk gaat door. Delissen adviseert, onderhandelt en
procedeert namens zijn cliënten én is als partner van NLcoach bovendien vraagbaak voor coaches met lastige kwesties. “We hebben nog weinig coronagerelateerde
vragen gekregen, maar die zullen er ongetwijfeld komen. Goed dat we er hier al een aantal kunnen beantwoorden.”

Daarbij gezegd: er zijn, nu de eerste gevolgen van de corona-uitbraak duidelijk zijn geworden, nog wel wat juridische vragen. Waar aardbevingen, tsunami’s en overstromingen beoordeeld worden als een ‘act of God’, waardoor veel contracten, en daarbij behorende rechten en plichten, vervallen, is daar voor wat betreft COVID-19 nog geen eensluidend antwoord op. “Als er sprake is van extreme omstandigheden waar beide partijen niks aan kunnen doen, zul je doorgaans samen tot een vergelijk moeten komen. Je hebt er als coach op de lange termijn ook niks aan als veel clubs op hun rug liggen en failliet gaan.”

Hoe sterk staat een coach die nu te horen krijgt dat hij zijn geld niet krijgt, omdat de club immers ook geen inkomsten heeft?
“Als een coach een arbeidsovereenkomst heeft, is de club (als werkgever) verplicht de coach (als werknemer) het gebruikelijke loon te betalen. De club kan vanaf 6 april 2020 een aanvraag indienen bij het UWV voor compensatie van het loon op grond van de regeling tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW).”

“Er zullen ook coaches zijn die werken op basis van een overeenkomst van opdracht. Op deze overeenkomsten zijn de (vaak) dwingendrechtelijke regels van het arbeidsrecht niet van toepassing. Partijen kunnen hier in principe afspreken wat ze willen ten aanzien van bijvoorbeeld de duur, de verlenging en de betaling. Ook specifieke afspraken ten aanzien van de opzegging (bijvoorbeeld tussentijds) kunnen worden gemaakt.”

“In deze coronacrisis is er voor zzp’ers die worden geconfronteerd met een inkomstenderving een aantal regelingen van kracht, zoals de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (TOZO). Daar kan vanzelfsprekend een beroep op worden gedaan, maar het verdient aanbeveling om in eerste instantie goed jouw overeenkomst van opdracht met deze specifieke opdrachtgever door te nemen en vervolgens met je opdrachtgever om de tafel te gaan zitten om te bekijken of een acceptabele oplossing voor beide mogelijk is.”

Als er in het contract een afspraak staat tot het einde van het seizoen 2019/2020 moet je dan door als in jouw sport ook na mei nog gespeeld gaat worden?
“Nee, als een arbeidsovereenkomst eindigt hebben de werknemer en werkgever over een weer geen verplichtingen meer. De club kan de coach niet verplichten door te werken en de coach kan de club niet verplichten hem in te zetten. De coach en de club kunnen wel gezamenlijk in gesprek gaan over een nieuw contract, bijvoorbeeld voor de duur van de verlenging van het seizoen. Hierbij zal een rol kunnen spelen dat de coaches mogelijk vanaf 1 juni 2020 andere verplichtingen zijn aangegaan. Ook dergelijke afspraken zullen dan alleen in onderling overleg gewijzigd kunnen worden.”

Komen coaches in aanmerking voor een uitkering zoals die door de overheid is aangekondigd?
“Met ingang van 17 maart 2020 is de regeling Werktijdverkorting (WTV) stopgezet. Op basis van deze regeling kon de werkgever het loon van de werknemer voor een bepaald deel stopzetten, voor welk deel de werknemer een Werkloosheidsuitkering (WW) kon aanvragen. Voor deze regeling is de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) in de plaats gekomen. Bij een verwacht omzetverlies van ten minste twintig procent, wordt maximaal negentig procent van het loonverlies gecompenseerd. Het omzetverlies wordt berekend over drie maanden vanaf 1 maart, 1 april of 1 mei 2020. Uitgangspunt is het loon over januari 2020 en als dat niet mogelijk is het loon over november 2020. De werkgever dient dus het loon door te betalen en kan met gebruikmaking van de NOW (een deel van) het loon gecompenseerd krijgen van het UWV.”

Kun je als coach aanspraak maken op betalingen voor de maanden dat er niet getraind en gespeeld is?
“Ja, het overeengekomen loon moet doorbetaald worden zolang de arbeidsovereenkomst bestaat.”

Is het verstandig om als coach zo snel mogelijk met de club hierover in contact te treden, of even rustig af te wachten?
“Het is over het algemeen aan te raden om als coach en club regelmatig in contact te treden over de huidige situatie. Zodoende kunnen zij de mogelijkheden die er zijn én ieders belangen en wensen tijdig bespreekbaar maken.”

Wat zou je coaches adviseren als er een conflict dreigt te ontstaan?
“Ik raad coaches aan in een dergelijk geval eerst juridisch advies in te winnen om de situatie te beoordelen. In dat advies zullen ook de verschillende oplossingen en een plan van aanpak kunnen worden besproken. Wij streven ernaar om in goed overleg tussen de coach en de club tot de best haalbare oplossing te komen. Mocht dat niet lukken, dan schromen wij uiteindelijk niet om een arbitrale of gerechtelijke procedure te starten.”

Als verenigingen niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen, waar kun je dan als coach nog je recht halen?
“Als in het uiterste geval een club failliet gaat, zal de curator de arbeidsovereenkomst (met in achtneming van de opzegtermijn van maximaal zes weken) opzeggen. Ook kan de club uitstel van betaling (surseance) aanvragen. In die situaties kan de coach een WW-uitkering aanvragen. Ook kan op grond van de loongarantieregeling bij het UWV compensatie gevraagd worden voor achterstallig loon, vakantiegeld, vakantiedagen en eventuele pensioenpremies.”

Welke lessen zullen we hieruit moeten trekken bij het opstellen van toekomstige contracten? Moet dat allemaal nog veel beter dichtgetimmerd worden?
“Wij adviseren werkgevers altijd eens per jaar de gebruikelijke arbeidsovereenkomsten up-to-date te maken. Ook als er nieuwe wetgeving is, moeten de model arbeidsovereenkomsten altijd opnieuw beoordeeld worden. Vanaf 1 januari 2020 is bijvoorbeeld de Wet Arbeidsmarkt in Balans in werking getreden, welke veel gevolgen heeft voor oproep-overeenkomsten. Dit kan aanleiding zijn de modelovereenkomsten te herzien of bestaande arbeidsovereenkomsten aan te passen. Voor coaches (werknemers) is het altijd aan te raden om, voorafgaand aan de ondertekening van de arbeidsovereenkomst, deze overeenkomst door een juridisch adviseur te laten beoordelen.” n

Meer informatie: www.delissenmartens.nl.