Basisprincipes coachen

Als coach ben je waarschijnlijk gefocust op training, techniek en tactiek. Wist je echter dat veel sporters méér verliezen door gebrek aan herstel voor het brein dan door fysieke vermoeidheid?

Geef jij trainingen aan sporters binnen een sportvereniging, zoals voetbal, zwemmen, hockey of atletiek? Dan kun je waardevolle input leveren in een onderzoek van het Mulier Instituut met een vragenlijst.

Wat kun je doen als je merkt dat een jongere op de sportclub niet zo lekker in zijn vel zit? Wat zijn signalen? Welke vragen kun je stellen? Wat kun jij doen om te helpen? En wat kun je beter niet doen? Die vragen worden nu beantwoord met een laagdrempelige online tool: De Checkers. Met deze tool – samen met jongeren ontwikkeld – wil Stichting MIND Us supportfiguren zoals trainer-coaches op een sportvereniging handvatten geven om jongeren met beginnende mentale klachten te kunnen ondersteunen door een luisterend oor te bieden en de juiste vragen te stellen.

ECO-Coachen is ontstaan op het CIOS Heerenveen, waar nieuwsgierigheid en samenwerking tussen coaches uit verschillende sporten leidde tot een unieke kruisbestuiving. Een mooi voorbeeld daarvan is een alternatieve training voor voetballers van Jong Oranje onder leiding van Foppe de Haan.

Het coachen en trainen van meisjes is anders dan jongens. Zeker bij meisjes in de juniorenleeftijd (12-18 jaar) worden van een coach andere vaardigheden gevraagd. In het meisjesvoetbal heeft de KNVB samen met Nike daarom de ‘Coaching Girls Module’ ontwikkeld om te zorgen voor passende begeleiding. De KNVB wil zo voor een plezierige voetbalomgeving zorgen voor meisjes, zodat zij minder vaak en minder snel uitstromen. Ambassadeur Kees van Wonderen: “Het wordt zo voor jou als coach ook leuker.”

Iedere sporter krijgt er vroeg of laat mee te maken: negatieve gedachten die het zelfvertrouwen ondermijnen, prestaties in de weg staan en de motivatie doen afnemen. “Ik kan dit niet”, “Mijn tegenstander is veel sterker” of “Wat als ik faal?” – deze interne stem kan een krachtig obstakel vormen op weg naar succes. Als coach speel je een cruciale rol in het begeleiden van sporters bij het omgaan met deze negatieve gedachten. Maar hoe herken je negatieve denkpatronen? Welke technieken kun je inzetten om sporters te helpen deze gedachten te doorbreken? In de workshop ‘Omgaan met negatieve gedachten’ op 16 april beantwoordt sportpsycholoog Berber van den Berg die praktische vragen.

Op 20 december 2024 was het NLcoach Nationaal Coach Congres weer terug van lang weggeweest. De laatste editie van dit coachcongres werd in 2019 georganiseerd. Dankzij de samenwerking tussen NLcoach en NOC*NSF kon dit congres weer doorgang vinden. Een kleine 250 trainer-coaches en andere geïnteresseerden waren naar Papendal gekomen om meer te weten te komen over het thema ‘de prestatiegerichte coach van de toekomst’. Met een ezine blikt NLCOACH nu terug op het gevarieerde programma van die dag.

Na zes jaar was het NLcoach Nationaal Coach Congres op vrijdag 20 december weer terug. Een kleine 250 trainer-coaches en andere geïnteresseerden waren naar Papendal gekomen om meer te weten te komen over het thema ‘de prestatiegerichte coach van de toekomst’. Paul van Ass, voorzitter van NLcoach, noemde het een ‘familiedag voor de coaches’. "Ik ben blij dat we NLcoach weer een gezicht hebben kunnen geven met dit congres."

De Vereniging voor SportPsychologie in Nederland geeft hieronder handvatten voor het verbeteren van communicatievaardigheden binnen de coachingspraktijk. Goede communicatie vormt de basis voor een sterke coach-atleetrelatie en kan een significante impact hebben op zowel de prestaties als de motivatie van sporters. In de nieuwsbrieven van NLcoach deelt de VSPN telkens een waardevolle tip die je direct kunt toepassen om de communicatie met je atleten te versterken. De VSPN hoopt dat deze tips je inspireren en ondersteunen bij het ontwikkelen van een positieve en effectieve communicatiestijl.

Toen Richard Louman in 2006 als strength & conditioning coach bij NOC&NSF aan de slag ging, had hij drie collega’s. Inmiddels werken er dertig S&C coaches in de verschillende olympische en paralympische topsportprogramma’s. De coaches die gespecialiseerd zijn in kracht, snelheid, beweeglijkheid, stabiliteit en conditie zijn niet meer weg te denken uit de dagelijkse begeleiding van topsporters. "De Angelsaksische landen liepen altijd voorop, maar inmiddels zitten we minimaal op hetzelfde niveau" zegt Richard Louman, TeamNL Expert strength & conditioning.

Om sportplezier voor jong en oud te realiseren, is een sociaal veilige sportomgeving essentieel. Trainer-coaches spelen hier een belangrijke rol bij. Daarom is ‘vakkundig geschoolde trainer-coaches’ een van de vier basiseisen voor sociale veiligheid in de sport. Vakkundig geschoold betekent dan ook veel meer dan goed kunnen aanleren hoe een tennisser een backhand moet slaan, of een turnster de perfecte handstand leren. Kennis van didactiek en pedagogiek zijn minstens net zo belangrijk. Met die reden is de e-learning ‘Een beetje opvoeder’ ontwikkeld: deze scholing biedt een goede basis in pedagogische en didactische vaardigheden voor (beginnende) trainer-coaches, vooral als ze (nog) geen trainersopleiding van de eigen bond hebben gevolgd.

Als trainer-coach wil je je blijven ontwikkelen. Daarom is het belangrijk dat je regelmatig naar je eigen gereedschapskist kijkt: zijn je vaardigheden nog up-to-date? Ben je op de hoogte van de laatste inzichten en ontwikkelingen? Behalve het aanscherpen van je instrumenten wil je ook altijd een hoekje vrijhouden voor inspiratie van andere coaches en experts.

Maken de beste spelers ook het beste team? En hoeveel specialisten selecteer je eigenlijk? Het zijn zomaar wat vragen die een coach zichzelf zal stellen bij het samenstellen van een wedstrijd- of toernooiselectie. Jeroen Delmée, bondscoach van de Nederlandse hockeyers, kent de breinbrekers als selectiemaker.

Als trainer ben jij onderdeel van de dynamiek in de groep. Hoe langer dat groepsproces al bezig is, hoe moeilijker het wordt om er invloed op uit te oefenen. In dit vierde en laatste artikel kijken we daarom specifiek naar wat jij als trainer op dat moment nog kan doen.