Handboek Topsport

Charles van Commenée: "Topsport is niet vrijblijvend"

Als internationaal gelauwerd atletiekcoach en voormalig Chef de Mission van het Nederlands olympisch team, weet Charles van Commenée als geen ander wat er nodig is voor topsportsucces. In zijn nieuwste boek ‘Handboek Topsport’ beschrijft hij vanuit de praktijk en die van vele andere topcoaches en topsporters wat topsportcultuur inhoudt en wat de consequenties zijn van een keuze voor topsport.

In het onlangs verschenen vakblad Sport & Strategie legt Charles van Comenée uit hoe topsport werkt en weerlegt hij misverstanden over misverstanden. Van Commenée geeft daarnaast aan dat hij hoopt dat zijn boek ook de functie van handboek in de sporttas krijgt. "Zodat het gebruikt wordt als een geheugensteuntje, in de praktijk. Zo van 'Pak anders pagina 42 er nog eens bij, of hoofdstuk 4', dat werk."

Een groot deel van het Handboek Topsport gaat over de definitie van topsport, vertelt hij in het interview. "Plat gezegd: Wat is topsport, een woord dat we dagelijks als een platitude in de mond nemen en waarvan velen, terecht of onterecht, veronderstellen dat zij aan die vorm van sport doen? Die afbakening wat topsport wel en niet is, is nodig om de ongeschreven wetten van de topsport te kunnen uitleggen. Ze bestaan al lange tijd en worden ook internationaal toegepast, maar ze zijn bij mijn weten niet eerder opgeschreven. In heel veel discussies van dit moment lopen waarden die dominant zijn in sport door elkaar met die van topsport."

Het eredpodium is leidend

Van Commenée gaat in zijn boek van 115 bladzijden – dunner was niet mogelijk – in op tal van facetten van ‘het coach en sporter zijn’ in de veeleisende topsport. In een vrije opsomming: strakke regie, confronteren heeft een functie, selecteren is onvermijdelijk. En de dynamiek die daarachter vandaan komt. Er is een altijd geldende internationale benchmark: "In de topsport bepaalt het erepodium veelal de minimale inspanning die geleverd moet worden. Je kan bijvoorbeeld de Roemenen bij het roeien niet verslaan met drie keer in de week trainen, als zij tien keer per week in de boot zitten en drie keer per jaar op hoogtestage gaan. Je zal minimaal dezelfde inspanning moeten leveren. Of iets veel slimmer moeten doen wat de rest van de wereld nog even niet doet. In die andere vormen van sport, de breedtesport voor het gemak, wordt de activiteit bepaald door wat jij, de sporter, zelf wilt. In de topsport wordt wat je elke dag doet en laat in feite bepaald door de allerbesten in de wereld. Topsport is niet vrijblijvend."

Topsport onder druk

Een belangrijke reden voor het schrijven van het boek was voor Commenée dat hij vindt dat de topsport in zijn ogen in de verdachtenbank is beland. Hij vindt dat de topsport als geheel wordt bedreigd. "Het draagvlak kan verdwijnen door gekleurde beeldvorming. Daarmee kan de financiering vanuit overheidswege in gevaar komen. We krijgen binnenkort een nieuwe Tweede Kamer. Op zijn best hebben sommige nieuwe volksvertegenwoordigers affiniteit met breedtesport. Zonder kennis is een oordeel snel geveld, dus ik hoop dat ook zij met sport in hun portefeuille dit boek gaan lezen."