Veruit de meeste sporters luisteren naar muziek in voorbereiding op wedstrijden. Onderzoek laat zien dat het luisteren naar muziek voor (en tijdens) de wedstrijd zorgt voor gevoelens van plezier en blijdschap, arousal naar een optimaal niveau brengt en de inzet en focust verhoogt. Hierdoor neemt de kans toe dat sporters ‘in de zone’ (optimale prestatietoestand) terechtkomen en beter presteren.

Team playlist

Veel sportteams hebben tegenwoordig een eigen gezamenlijke playlist. Een serie muzieknummers samengesteld door het team, die tijdens de warming-up, de rust en eventueel dode spelmomenten wordt afgespeeld. Onderzoek onder Amerikaanse volleyballers laat zien dat een gezamenlijke playlist niet alleen helpt om spelers individueel in de zone te krijgen, maar ook een krachtige ‘teambuilder’ kan zijn.

Want uit het onderzoek blijkt:

• Het afspelen van de muziek brengt plezier en energie bij individuele spelers. De spelers genieten van de tijd die ze met hun teamgenoten doorbrengen voordat de wedstrijd daadwerkelijk begint. Zoals een van de volleybalspelers zei: “We have more fun with it, and we play better when we’re having more fun.”
• Deze gezamenlijke, vrolijke sfeer zorgt er ook voor dat dat spelers minder snel gefrustreerd raken doordat acties bij henzelf of bij de anderen niet lukken.
• Zien dat je (extraverte) teamgenoten opgepept raken door de muziek, helpt de rest van het team ook veel energie te krijgen, en zo in de optimale prestatietoestand te komen.
• Door de warming-up met het hele team op dezelfde muziek te doen (in plaats van ieder voor zich met oortjes in, of zonder muziek), op een muzieklijst die van iedereen is, en daar samen plezier aan beleven, ervaren spelers gevoelens van eenheid en cohesie. Het helpt het team als een eenheid voor te bereiden op de wedstrijd en als een eenheid te presteren. Dit gevoel van eenheid wordt niet alleen ervaren door het team zelf, maar heeft vast ook een effect op de tegenstanders en het publiek.

Een gezamenlijke playlist helpt het team niet alleen op het moment van de wedstrijd. Ook het maken van de playlist levert een waardevolle bijdrage aan de ontwikkeling en prestaties van het team. Want:

• Doordat iedereen een nummer mag aandragen, ervaren de spelers meer autonomie. Autonomie draagt bij aan intrinsieke motivatie van sporters en intrinsieke motivatie leidt onder meer tot meer inzet.
• Uit het onderzoek bij de volleyballers bleek dat het proces van het creëren van de lijst door hen werd ervaren als plezierig en gezellig. Het gezamenlijk tijd doorbrengen, en samen iets creëren, zorgde er daarnaast voor dat de onderlinge band tussen de spelers werd versterkt. Een sterkere band leidt over het algemeen tot een betere samenwerking en communicatie binnen het team.
• Het maken van een gezamenlijke playlist draagt ook bij aan het elkaar beter leren kennen, via de muziek. Want: welke muziek iemand leuk vindt, welke muziek hem/haar helpt beter te presteren, zegt iets over die persoon. Elkaar beter leren kennen leidt onder andere tot meer onderling vertrouwen, van belang voor een goede samenwerking binnen het team.
• Door het gezamenlijk maken van de playlist kan de teamidentiteit worden versterkt. Een sterke en positieve teamidentiteit draagt bij aan gevoelens van eenheid en vertrouwen in het team, wat weer kan leiden tot betere teamprestaties.

Countrymuziek

Om een echte bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het team, is het goed om de playlist echt samen, dus in overleg op te stellen. Ten eerste omdat wat de ene sporter stimulerende muziek vindt, de andere sporter in een verkeerde mood kan brengen. In het onderzoek wordt de volgende anekdote verteld: een van de volleybalteams moet op een dag spelen tegen een team uit een regio waar countrymuziek erg populair is. De playlist van het thuisspelende team bestaat dan ook uit countrymuziek, die ervoor zorgt dat dat team in de juiste prestatietoestand komt. Terwijl de bezoekers juist geïrriteerd raken, en te weinig opgepept raken. Het is dus van belang om het samen eens te worden welke liedjes de lijst ‘halen’. Zodat iedereen in de juiste stemming kan komen door de muziek. En dat betekent soms in overleg bepalen dat iemands tweede keuze voor een liedje beter op de lijst past, dan de eerste keuze.

Creating memories

Een tweede reden om er als team echt voor te gaan zitten, is dat het samen tijd doorbrengen om de playlist samen te stellen, en erover te praten een teambuildingactiviteit op zich is. Creating memories. Bonding. Het draagt allemaal bij aan de ontwikkeling van het team.

Zoals ik al eerder schreef helpt het gezamenlijk maken van een playlist om elkaar beter te leren kennen. Dat gebeurt wanneer iedereen individueel een liedje aandraagt. Maar het gebeurt nog veel sterker wanneer spelers uitleg geven over hun liedje. Wat maakt dat het energie, vertrouwen, of focus geeft? Welke mooie herinnering heeft hij/zij aan dat nummer? Pas als je dat met elkaar bespreekt, leer je elkaar echt beter kennen. En weten wat de (emotionele) redenen zijn voor iemands keuze voor een bepaald liedje, kan er zelfs voor zorgen dat je zelf (nog) meer positieve associaties bij dat nummer krijgt.

Advies voor het maken van een playlist

Samengevat, wanneer je team samen een playlist wil opstellen, het volgende advies:

1. Ieder teamlid levert (uiteraard) een bijdrage door het uitkiezen van een liedje voor de playlist.
2. Laat iedereen vertellen waarom ze hun nummer hebben uitgekozen, en wat het nummer bij hen teweegbrengt.
3. Wat de een stimulerend vindt, brengt een ander in de verkeerde stemming. Het is daarom van belang dat het team samen bewaakt (overlegt) dat er geen liedjes op terechtkomen die voor andere teamleden een averechts effect hebben. En dus niet: jongens geef allemaal maar een liedje door via WhatsApp.
4. Het samen tijd doorbrengen om de playlist samen te stellen, en erover te praten is een teambuildingsactiviteit op zich. Ook dit is een reden om niet simpelweg iedereen maar een nummer te laten doorgeven.
5. En dan nog een laatste tip. Soms hoor ik dat een playlist altijd in dezelfde volgorde wordt afgespeeld. Niet heel stimulerend voor de spelers wier nummers als laatste op de lijst staan. Speel de nummers dus iedere keer in een andere volgorde af.