Herken een hersenschudding

Geef om je hersenen, neem hersenletsel serieus

Na een val, botsing of een kopduel met de tegenstander kan het gebeuren dat een speler een hersenschudding oploopt. De hersenen zijn dan voor korte tijd letterlijk door elkaar geschud. Spelers kunnen hierdoor problemen krijgen met de concentratie of het geheugen of zeer gevoelig worden voor licht en geluid, ook wel overprikkeling genoemd. Hoewel de gevolgen van een hersenschudding meestal niet blijvend zijn, kan men er wel veel last van hebben. Vooral omdat de meeste gevolgen aan de buitenkant niet zichtbaar zijn. Sporten met een hersenschudding is zeer gevaarlijk en moet voorkomen worden. De Hersenstichting legt in dit artikel uit hoe je een hersenschudding bij een sporter herkent en hoe je hier als coach het beste mee om kunt gaan.

Een hersenschudding

Als het hoofd een klap krijgt, kan het hersenweefsel beschadigd raken. In dat geval is er sprake van hersenletsel. Om precies te zijn: traumatisch hersenletsel. Want het letsel is een gevolg van een ongeval, ofwel trauma. Jaarlijks komen er ongeveer 47.000 mensen op de spoedeisende hulp terecht met traumatisch hersenletsel, waarvan 38.000 mensen met licht letsel, zoals een hersenschudding (bron: RIVM). Niet iedereen meldt zich bij een arts, dus er zullen veel meer mensen (onbewust) doorlopen met een hersenschudding. Na een hersenschudding kun je last krijgen van onder andere hoofdpijn en misselijkheid (zie kader). Minder bekend is dat je ook problemen kunt krijgen met de concentratie, met je geheugen of dat je zeer gevoelig kunt worden voor licht en geluid.

Eerste hulp bij een hersenschudding

Na een ernstig ongeval, bewusteloosheid of stuiptrekkingen, is het erg belangrijk om direct 112 te bellen. Start bij bewusteloosheid en geen normale ademhaling direct met reanimatie. Als een speler na een klap of botsing last krijgt van klachten (zie kader), is vrijwel zeker sprake een hersenschudding. Ook als iemand buiten bewustzijn is geweest, al was het maar een paar seconden, kunnen we hier zeker van zijn.

Je kunt ook een hersenschudding hebben zonder dat je het bewustzijn hebt verloren. Vragen die je als coach kunt stellen om te testen of de speler nog goed reageert, zijn bijvoorbeeld: Waar ben je nu? Welke dag is het vandaag? Wat zijn de dagen van de week van achteren naar voren? Wat is de stand? Als deze vragen niet goed beantwoord worden, of als je twijfelt, moet de speler direct stoppen met sporten. Sporten met een hersenschudding is gevaarlijk; het kan zorgen voor een minder goed herstel.

Laat de sporter onderzoeken door een medisch onderlegd persoon rond het sportveld. Als deze niet in de buurt is, laat de sporter dan niet alleen en neem contact op met de huisartsenpost. Hier kan overlegd worden of het nodig is de sporter in te sturen voor nader onderzoek. Waarschuw een arts als de situatie van de sporter binnen 24 uur na de klap verslechtert.

Klachten na een hersenschudding

Over het algemeen nemen de klachten na een hersenschudding geleidelijk af. De meeste mensen kunnen hun dagelijkse bezigheden langzaamaan weer oppakken. Een aantal patiënten houdt echter nog weken tot maanden last. Dit verschilt per persoon.

Als de klachten niet binnen zes maanden over zijn, adviseren we de sporter om terug naar zijn huisarts te gaan. Deze kan hem zo nodig doorverwijzen naar een neuroloog, sportarts of sport- of neurofysiotherapeut. Deze specialist bekijkt of verder onderzoek of een behandeling zinvol is.

Net als bij veel hersenaandoeningen zijn de gevolgen van een hersenschudding aan de buitenkant niet te zien. De patiënt oogt vaak normaal, maar klachten als concentratiestoornissen, geheugenverlies en gevoeligheid voor licht en geluid zijn niet direct zichtbaar. Dat leidt nogal eens tot onbegrip van de omgeving van de persoon. Als coach is het belangrijk dat je de klachten herkent en erkent.

Weer sporten

Voor volwassenen is het advies om ten minste één week klachtenvrij te zijn voordat er weer gestart wordt met sporten. Voor kinderen is dat ten minste twee weken. Zolang de sporter klachten heeft, moet hij het sporten niet hervatten.

Hoe herken je een hersenschudding?

Na een hersenschudding kunnen veel verschillende symptomen optreden:

  • hoofdpijn;
  • misselijkheid of overgeven;
  • sufheid;
  • slap gevoel of verminderd evenwicht;
  • bewusteloos raken;
  • niet meer weten wat er direct vóór of direct ná de val, stoot of klap is gebeurd;
  • verward of ongewoon gedrag;
  • scheel kijken of wazig zien;
  • onsamenhangend spreken;
  • problemen met het geheugen;
  • moeite met concentreren;
  • overgevoeligheid voor licht en geluid;
  • buil, zwelling of wond op het hoofd.

Hersenstichting

Een op de vier mensen heeft een hersenaandoening. Hersenaandoeningen zijn helaas hard op weg de grootste ziekte van Nederland te worden. Dit moet stoppen. Want een hersenaandoening zet je leven op z’n kop. Daarom zet de Hersenstichting alles op alles voor gezonde hersenen voor iedereen. Nu en in de toekomst. We zetten niet in op één aandoening, maar investeren breed in baanbrekende oplossingen die hersenaandoeningen helpen voorkomen, afremmen of genezen. Om dit te bereiken, laten we onderzoek doen, geven we voorlichting en zetten we ons in voor betere patiëntenzorg.

Op www.hersenstichting.nl vind je meer informatie over een hersenschudding en traumatisch hersenletsel. Je kunt hier ook de folder Herstellen na een hersenschudding bestellen.